Mat 13 | SBE | STEP | Mayadai kesekesegana ne unai Yesu numa wa unai ye pesa ye dobi Galili Gabwana dedekana ena ye tuli.

c(Yelemaiya 5:21)

d(Aisaiya 6:9-10)

g(Same 78:2)

Matthew 13

Bwatano udoi udoi heyaheyasonidi

Yesu bwatano pilipilidaina ye hasili

(Maleko 4:1-9; Luka 8:4-8)

1 Mayadai kesekesegana ne unai Yesu numa wa unai ye pesa ye dobi Galili Gabwana dedekana ena ye tuli. 2 Kabo boda lakilaki se tupagogoima iya unai, ede ye gelu waga hesau unai na ye tuli, na boda maudoidi se totolo nagali wa unai. 3 Na kabo ginauli gwaudi heyaheyasoni yena ye hedededi. Ye wane, “Tamowai hesau ye lau yona witi koyana unai na witi likena tumadiyao ye hesulu. 4 Ye hesuhesulu ede like wa hekadi se bekudobi keda ena. Na manuwa se laoma ede se kaidi. 5 Like wa hekadi se beku tano maladebadebana unai. Tano wa nige ye buluma, unai like wa se kini mwamwayau. 6 Na mahana ye dalasae na gigibwalina wa unai ede like wa se wowoya, matawuwuna like wa lamdi nige se dobi. 7 Hekadi se beku lagau gwaligwalidi luwadi yena. Lagau wa se kini ede like wa se yahaidi. 8 Yo hinage hekadi se beku bwatano namwanamwana unai, ede like wa se kini yo se kaniyo, hekadi kaniyodi badodi 30, hekadi 60, yo hinage hekadi 100. 9 Kaiteyadi gonowana se lapulapui bena se lapulapui namwanamwa!”

Mata wuwuna saha to Yesu heyaheyasoni mo udiyedi ye laulauhekata

(Maleko 4:10-12; Luka 8:9-10)

10 Yesu yona hekahekatao se laoma iya se henamaiyei se wane, “Idohagi to heyaheyasoni ku hepaisowadi na ku hedehededelau tamowai udiyedi?” 11 Unai Yesu ye hededelau udiyedi ye wane, “Galewa basileiyana hedehededena wadawadamdi ^{▼▼13:11Galewa basileiyana hedehededena wadawadamdi meta beyabeyana tamowai nige kabina se kata, na Yesu ye hededehemasalahadi yona hekahekatao maudoidi udiyedi.} ya hededehemasalahadi komiu kalimiuyena, na siya meta nige ya hedededi udiyedi. 12 Kaiteyadi yogu lauhekata ta se lapulobaidi, siya galewa basileiyana nuwatulobaina kalidiwai kabo ye laki kalili. Na kaiteyadi yogu lauhekata nige se lapulobaidi meta saha se lapui wa kabo se nuwaluluhiyei yo ye gehe kalidiyena. ^{▼▼13:12 Hedehedede ta heyaheyasonina ede teina:“Kaiteya ginauli saha gagilina kalinawai meta Yaubada kabo ye helaki yo kalinawai kabo ye bado kalili. Na kaiteya nige saha hesau gagilina kalinawai meta gagilina ne kalinawai kabo se haigabaei.”} 13 Heyaheyasoni yogu hepaisowadi kalidiyena kaniyona ede

‘se lapulapui, na nige se lapulobai,
se kaikaikewa, na nige saha se kitalobai.’ ^c
14 Yodi laulau ta udiyedi meta peloweta Aisaiya yona hedehedede wa ye laoma ye mamohoi, doha ye wane,

‘Beyamiu udiyedi hedehedede kwa lapulapuidi
na iyamo nige gonowana saha hesau kwa lapulobai.
Yo hinage matamiu udiyedi kwa kaikaikewa,
na iyamo taba nige saha hesau kwa kitalobai.
15 Mata wuwuna teina tamowaidiyao ta se nuwakwailolo kalili,
na beyadi se tupigudui, yo matadiyao se hegibudi.
Ena taba nige doha tenem se ginauli,
kabo se kitalobai yo se lapulobai yo se nuwatulobai,
kabo se nuwabui na ya henamwanamwadi.’” ^d
16 Na Yesu yona hedehedede wa ye tubei ye wane, “Na komiu meta kwa gwauyala matawuwuna matamiyao udiyedi kwa kaikaikewa na beyamiyao udiyedi kwa lapulapui. 17 Ya hedede mamohoi kalimiuyena: Peloweta yo laulau dudulai tamowaidi se henuwa kalili saha kwa kitadi ta bena se kitadi, yo saha kwa lapuidi ta bena se lapuidi, na iyamo nige se kitadi yo nige se lapuidi.”

Yesu bwatano heyaheyasonina kaniyona ye hededehemasalaha

(Maleko 4:13-20; Luka 8:11-15)

18 “Kwa lapulapui, teina ta like tauhesuhesulu heyaheyasonina wa kaniyona ede: 19 Kaiteyadi galewa hedehededena ta se lapui na nige se nuwatulobai, kabo tauyababa ye laoma na saha namwanamwana nuwadi yena wa ye haigabaedi; siya meta doha like se hesuhesulu na hekadi se beku keda ena na manuwa se laoma ede se kaidi. 20 Tamowai hedehedede wa ye lapui na ye haimoei ma gwauyalana, iya doha like se hesulu maladebadeba unai. 21 Nige lamna, unai yona miya nige ye loha. Na huyana pilipili yo hewahewaiunu ye hekalodi yogu hedehedede ta debanaena meta ye nuwagwagwama na ye lausuwala.

22 Like se beku lagau gwaligwalidi luwadi yena meta doha tamowai hesau hedehedede wa ye lapui, na kaiyaulina nuwamodemodena udoi udoi yo gogo gadosisidi nuwana se hemwayau, ede hedehedede wa kalinawai nige kaniyona. 23 Na like se beku bwatano namwanamwana unai na kabo hekadi kaniyodi tumadiyao 100 se toledi, hekadi 60, yo hekadi 30; siya meta doha tamowai hesau hedehedede wa ye lapui yo ye nuwatulobai, ede kaniyona se masalaha.”

Witi yo lagau heyaheyasonidi

24 Yesu heyaheyasoni hesau ye hedede uyoi ye wane, “Galewa basileiyana meta doha tamowai hesau yona koya unai like namwanamwadi ye kuma. 25 Na boniyai yena tamowai maudoidi se kenoko, na kana waiunu ye laoma ede lagau likedi ye hesulu like namwanamwadi wa luwadi yena, na koya wa ye laugabaei. 26 Huyana like namwanamwadi wa se kini na se hetubu se kaniyo meta lagau wa hinage se kini.

27 Koya tanuwagana yona taupaisowa se laoma unai na se wane, ‘Tanuwaga, like namwanamwadi ku kumaidi yom koya ne unai, na lagau ne haedi se laoma ede se kini ne?’ 28 Ede koya tanuwagana wa ye wane, ‘Waiunu lagau me ye hesulu, ede se kini.’ Yona taupaisowa wa se wane, ‘Gonowana ka lau lagau ne ka upadi?’ 29 Na koya tanuwagana wa ye wane, ‘Taba nige, matawuwuna ena lagau ne kwa upadi, kabo witi ne kwa upahai kesegaidi. 30 Kwa toledi na se kini gogoi kana siga kelikeli kana huya, kabo ya hedede na witi tautanogogoidi lagau ne se tano bagunaedi se kuinidi na se gabudi, na kabo witi ne se tanogogoidi na se baheidima yogu sanala ena se toledi.’”

Tuma gagilidi yo yisti heyaheyasonidi

(Maleko 4:30-32; Luka 13:18-19)

31 Yesu heyaheyasoni hesau ye hedede uyoi tamowai wa udiyedi ye wane, “Galewa basileiyana meta doha kaiwa tumana gagigagilina ^{▼▼13:31 Kaiwa ne dimdim unai hesana se katai ede ‘mustard’. Isalaela unai kaiwa ta se kumakumai yodi koya edi, na ye kini mwamwayau ye hemala kaiwa lakilakina.} tamowai hesau ye hai na yona koya ena ye kumai. 32 Like maudoidi ne udiyedi iya meta tuma gagili kalilina, na ena ye kini koya ena meta iya kabo ye hemala kaiwa lakilakina, kabo manuwa se laoma laganao ne udiyedi se kabinoi.”

33 Hinage Yesu heyaheyasoni hesau ye hedede uyoi ye wane, “Galewa basileiyana meta doha yisti gagilina. Waihiu hesau yisti ne ye hai na pwalawa disina lakilakina unai ye yebwali kabo yisti ne pwalawa maudoina wa ye hesese.”

Yesu heyaheyasoni ye hasilidi meta peloweta yodi hedehedede wa ye hemamohoiyedi

(Luka 13:20-21)

34 Yesu ginauli maudoidi ta ye hedededi boda wa udiyedi meta heyaheyasoni udiyedi ye hedehedededi. Na nige hedehedede dudulaidiyao udiyedi ye hedehedede. 35 Unai ede peloweta hesau ^{▼▼13:35 Peloweta wa hesana ede Asapa, Same badodi 12 ye kulidi, na tamowai se hedede meta iya hinage peloweta hesau (2 Chronicles 29:30).} yona hedehedede wa ye hemamohoiyei,

“Kabo kawagu yena heyaheyasoni ya hedededi.
Yo hinage kaiyaulina yona huyatubu unai na ye laoma hedehedede saha Yaubada ye tole wadamdi wa kabo ya hemasalahadi.” ^g

Yesu witi yo lagau heyaheyasonidi kaniyona ye hededehemasalaha

36 Yesu boda wa ye laugabaedi na ye mwalae numakalo ena. Na yona hekahekatao wa se laoma iya unai se wane, “Witi koyana unai lagau heyaheyasonina wa kaniyona ku hededehemasalaha kalimaiyena.” 37 Ye wane, “Like namwanamwana tauhesuluna, iya ede Tau Natuna. 38 Na witi koyana meta kaiyaulina, na like namwanamwanadi ede Yaubada yona basileiya tamowaidiyao, na lagau meta tauyababa yona tamowai, 39 na waiunu ede diyabolo iya lagau likena tauhesuluna. Na kelikeli huyana meta kaiyaulina kana siga, na taukelikeli meta Yaubada yona anelu. 40 Lagau ta se upadi na se gabudi meta kabo doha kaiyaulina yona huyagehe unai. 41 Tau Natuna yona anelu kabo ye hetamalidi se lau yona basileiya unai, na tamowai kadi kahao se woyalaedi yababa unai, yo yababa tauginaulidi maudoidi se haigabaedi, 42 na kabo se tuudobiyedi kaiwa kalakalasina gigigigibwali kalilina unai, kabo se doudou yo kawadi se kapuyahisidi. 43 Na siya taukawamamohoi yo yodi laulau se dudulai kadi kao kabo se namanamali doha mahana, Tamadi yona basileiya unai. Kaiteyadi gonowana se lapulapui bena se lapulapui namwanamwa!”

Wasawasa wadawadamna yo giniuba heyaheyasonidi

44 “Galewa basileiyana meta doha ginauli wasawasana hesau se tolewadam koya ena. Na tamowai hesau ye lobai bwatano luwana ena, ede ye puluhi wadam uyoi, na ma gwauyalana ye lau yona gogo maudoidi ye lokune gabaedi na monina wa unai tano wa ye hemaisahai.

45 Yo hinage galewa basileiyana meta doha gogo taulokulokune tamowaina hesau giniuba namwanamwadi ye wasewase. 46 Ena giniuba namwanamwa kalilina hesau ye lobai, kabo ye lau yona gogo maudoidi ye lokunegabaedi na monina wa unai giniuba wa ye hemaisahai.”

Hinaya heyaheyasonina

47 “Hinage galewa basileiyana meta doha hinaya se galaei gabwa ena, na yama kadi kao udoi udoi se hekonadi. 48 Hinaya wa yama ye mwayau ede tauyamayama hinaya wa se gayosaei salagomgom wa unai na yama wa se hekasadi, namwanamwadi se usaidi bosa ena na yababadi se gabaedi. 49 Kaiyaulina kana siga kabo doha teina: Anelu kabo se dobima tamowai namwanamwadiyao luwadi yena tamowai yababadi se tolehesuwaladi. 50 Na baꞌaya tamowaidiyao kabo se tuudobiyeidi kaiwa kalakalasina gigigigibwali kalilina unai. Temenai kabo se doudou yo kawadi se kapuyahisidi.”

51 Yesu yona hekahekatao wa ye henamaiyedi ye wane, “Teina ginauli maudoidi ya hedededi ta kwa nuwatulobaidi?” Se wane, “Aa, ka nuwatulobaidi.” 52 Ye hededelau udiyedi ye wane, “Unai, ena laugagayo taulauhekataena tamowaina hesau Yaubada yona basileiya hedehededena ye nuwatulobaidi, meta kana kao doha numa hesau tanuwagana yona gogo wasawasadi hauhaudi yo hinage beyabeyadi ye bahe hepesadima na ye toledi tamowai matadi yena.” ^{▼▼13:52 Laugagayo taulauhekataena ne kabo lauhekata beyabeyadi yo hinage galewa basileiyana hedehededena ye hededehemasalahadi tamowai udiyedi.}

Nasaleta unai Yesu se subu

(Maleko 6:1-6; Luka 4:16-30)

53 Yesu heyaheyasoni wa udiyedi ye lauhekata gehe ede magai wa ye laugabaei 54 na ye lau yona magai mamohoina Nasaleta. Na yodi sunago unai ye lauhekata ede tamowai wa se siliyata na se wane, “Teina tamowai ta yona sibasiba haedi ye hai? Yo yona gigibwali ne haedi ye hai na laulau gigigibwalidi ye ginaulidi?” 55 Na hinage se wane, “Iya kabina ta katako meta kapenta Yosepa natuna, na sinana ede Maliya, yo kana kahao ede Yamesi, Yosepa, Simiyona yo Yuda. 56 Na lounao maudoidi siya ede maiyadao ta miyamiya! Na haedi sonoga ta ye haidi?” 57 Unai Yesu nige se kitahenamwa na se kouyalayalaei.

Na ye hededelau udiyedi ye wane, “Peloweta kabo se hekasisiyei, na iyamo yona magai mamohoina yo yona numa tamowaidiyao taba nige se hekasisiyei.” 58 Na Yesu laulau gigigigibwalidi hisa mo ye ginaulidi, matawuwuna tamowai wa nige se sunumaei.